Ubuntu aan de praat krijgen op Windows 11 kan een behoorlijke klus lijken, vooral als je niet gewend bent aan het rommelen met partities of opstartmenu’s. Maar eerlijk gezegd valt het wel mee als je het eenmaal onder de knie hebt. Het idee is om een dual-boot-configuratie te creëren, zodat je direct bij het opstarten van je pc kunt kiezen of je Windows of Ubuntu wilt opstarten. Deze configuratie is ideaal als je de flexibiliteit wilt hebben om Linux te proberen zonder Windows helemaal op te geven. Het enige wat je nodig hebt is een USB-stick (bij voorkeur 8 GB of groter), wat vrije ruimte op je interne harde schijf en een beetje geduld. De onderstaande stappen zouden dit minder een klusje en meer een nuttig project moeten maken.
Ubuntu installeren op Windows 11
Zo installeer je Ubuntu op je Windows 11-systeem. In principe stel je een dual-boot in, zodat je bij het opstarten zelf kiest welk besturingssysteem je wilt laden. Dat vereist wat voorbereidingen, zoals partitioneren en bootmedia aanmaken, maar het proces is niet zo intimiderend als het klinkt. Volg de instructies en je draait in een mum van tijd Linux op je computer. Houd er rekening mee dat je tussen de twee besturingssystemen moet wisselen, afhankelijk van wat je nodig hebt – misschien Linux voor ontwikkeling, Windows voor gaming, of wat je maar wilt.
Ubuntu downloaden
Download eerst de nieuwste Ubuntu ISO van de officiële Ubuntu downloadpagina. Zorg ervoor dat je de 64-bits versie kiest – dat is hoe dan ook de versie die de meeste moderne pc’s draaien. Weet je niet zeker of je computer 64-bits is? Controleer dit dan in Instellingen > Systeem > Info. De gedownloade ISO gebruik je om de opstartbare USB te maken. Geloof me, sla deze stap niet over, want met de juiste ISO verloopt alles later soepeler.
Een opstartbare USB-stick maken
Nu moet je van die ISO een opstartbare USB maken. Rufus is hiervoor een populaire tool; het is gratis en eenvoudig. Sluit je USB-stick aan (bij voorkeur 8 GB of groter), open Rufus, kies het USB-apparaat en selecteer de Ubuntu ISO die je hebt gedownload. Zorg ervoor dat het partitieschema is ingesteld op GPT voor UEFI-systemen — Windows 11 geeft hier de voorkeur aan en is compatibeler. Klik op Start en wacht tot het klaar is — dit kan een paar minuten duren. Soms herkent Windows niet meteen dat de USB opstartbaar is, dus wees voorbereid om de opstartvolgorde in het BIOS aan te passen indien nodig.
Partitioneer uw harde schijf
Ga in Windows naar Instellingen > Opslag > Schijfbeheer. Hier wilt u uw primaire schijf verkleinen om ruimte vrij te maken voor Ubuntu. Klik met de rechtermuisknop op uw primaire schijf (waarschijnlijk C:) en selecteer Volume verkleinen. Meestal is 20 GB het absolute minimum, maar meer als u veel apps wilt installeren of bestanden wilt opslaan. Wees voorzichtig: te veel verkleinen kan problemen veroorzaken, dus verklein de partitie niet tot een kleine partitie tenzij u er zeker van bent. Laat de nieuwe partitie ongeformatteerd; het Ubuntu-installatieprogramma regelt dat gedeelte.
Opstarten vanaf USB
Tijd om je pc opnieuw op te starten en op te starten vanaf de USB. Hoe? Druk tijdens het opstarten op de toets om het opstartmenu te openen – vaak F12, ESC of DEL, afhankelijk van je moederbord of merk. Als je het menu niet ziet, moet je mogelijk Secure Boot in het BIOS uitschakelen, omdat Ubuntu soms weigert op te starten met Secure Boot ingeschakeld. Kies in het opstartmenu het USB-apparaat als opstartbron. Je scherm zou moeten flikkeren naar het Ubuntu-laadscherm – een beetje vreemd, maar het werkt. Als het niet meteen opstart, controleer dan je BIOS-instellingen of raadpleeg de documentatie van je systeem voor opties voor de opstartvolgorde.
Ubuntu installeren
Zodra je het Ubuntu-installatiescherm ziet, kies je voor “Ubuntu installeren” en volg je de aanwijzingen. Het installatieprogramma vraagt of je Ubuntu naast Windows wilt installeren of de schijf wilt wissen (wat je niet wilt, tenzij je dat per se wilt!).Kies de optie “Ubuntu naast Windows installeren”.Het programma detecteert meestal je vrije ruimte en biedt aan om deze automatisch te partitioneren, maar je kunt dit ook handmatig doen als je dat prettiger vindt. Tijdens de installatie stel je je gebruikersnaam, wachtwoord en tijdzone in. Ik weet niet zeker waarom dit werkt, maar op sommige systemen wordt het opstartmenu mogelijk niet direct weergegeven. Probeer in dat geval opnieuw op te starten of druk tijdens het opstarten op de Shift- toets om het GRUB-menu te openen.
Zodra de installatie is voltooid, start je systeem opnieuw op. Je zou een menu moeten zien met opties voor Windows en Ubuntu. Dat is je dual-bootmenu, en het is superhandig. Nu kun je, wanneer je de pc opstart, gewoon kiezen welk besturingssysteem je wilt gebruiken. Ja, zo simpel is het (meestal).
Tips voor het installeren van Ubuntu op Windows 11
- Zorg ervoor dat Windows is bijgewerkt. Anders kunnen er problemen ontstaan met de nieuwe firmware of drivers.
- Maak een back-up van uw belangrijke bestanden voordat u met partities aan de slag gaat. Voorkomen is beter dan genezen.
- Controleer uw BIOS-/UEFI-instellingen voor Secure Boot en schakel indien nodig Legacy Boot in (anders kunnen sommige instellingen vastlopen).
- Gebruik een USB-stick van goede kwaliteit. Goedkope sticks kunnen vreemde fouten veroorzaken.
- Zoek de opstarttoets van uw systeem op: F12, ESC, DEL, soms F10, want elke machine is een beetje anders.
Veelgestelde vragen
Hoeveel ruimte moet ik toewijzen aan Ubuntu?
Eerlijk gezegd, minstens 20 GB – meer is beter als je van plan bent veel apps te installeren of bestanden op te slaan. Je wilt niet dat je een week later zonder ruimte komt te zitten.
Kan ik Ubuntu later verwijderen?
Ja. Open Schijfbeheer, verwijder de Ubuntu-partitie en herstel vervolgens je Windows-bootloader met tools zoals Windows-herstelopties. Vergeet niet: als je met de bootloader knoeit, start de pc Windows mogelijk niet op zonder dat het probleem is opgelost.
Heb ik een USB nodig om Ubuntu te installeren?
Zeker. Het is de makkelijkste manier om opstartbare media te gebruiken zonder ingewikkelde cd/dvd-installaties. Sommige mensen gebruiken dvd’s, maar eerlijk gezegd zijn USB-sticks tegenwoordig sneller en betrouwbaarder.
Worden mijn Windows-bestanden verstoord als ik Ubuntu installeer?
Nee, zolang je maar de juiste opties kiest tijdens de installatie. Kies alleen niet de optie ‘Schijf wissen’, tenzij je alles wilt wissen. Maak altijd eerst een back-up, want Windows raakt echt geïrriteerd als partities door elkaar staan.
Kan Ubuntu vanaf een externe schijf worden uitgevoerd?
Dat kan, maar het is wel wat langzamer – USB is voldoende, maar interne SSD’s zijn sneller. Bovendien kan opstarten vanaf externe schijven lastig zijn met sommige BIOS-instellingen, dus houd daar rekening mee.
Samenvatting
- Download Ubuntu ISO en controleer of het de juiste versie is.
- Maak een opstartbare USB met Rufus of een vergelijkbaar hulpmiddel.
- Wijzig de grootte van uw Windows-partitie om ruimte te maken voor Ubuntu.
- Start op vanaf de USB en volg de instructies om Ubuntu naast Windows te installeren.
- Kies uw besturingssysteem bij het opstarten en geniet van dual-booting.
Afronding
Eerlijk gezegd is het installeren van Ubuntu op Windows 11 niet zo’n groot probleem als het in eerste instantie lijkt. Als het eenmaal klaar is, kan de keuze om te schakelen tussen Windows en Linux behoorlijk handig zijn – vooral als je Linux uitprobeert of ontwikkelt. Vergeet niet om een back-up te maken, wees voorzichtig tijdens het partitioneren en controleer de BIOS-instellingen nogmaals. Bij de ene configuratie werkte het de eerste keer, bij de andere moest ik Secure Boot aanpassen, maar uiteindelijk bleek het geen groot probleem. Ik hoop dat dit iemand uren bespaart of de verwarring voorkomt die ik tijdens mijn eigen experimenten tegenkwam. Veel succes en geniet van het dual-boot leven!